กลอน

กลอน

กลอน  เป็นคำประพันธ์ร้อยกรองที่รู้จักกันแพร่หลาย  กลอนมีกลายชนิด  มีจำนวนคำและลักษณะบังคับแตกต่างกันออกไป  ได้แก่

กลอนแปด หรือกลอนสุภาพ, กลอนสี่ , กลอนหก , กลอนสักวา ,กลอนดอกสร้อย , กลอนบทละคร , กลอนชาวบ้าน ฯลฯ

ฉันทลักษณ์  หรือลักษณะข้อบังคับของกลอน  ที่สำคัญ  ได้แก่

จำนวนคำในแต่ละวรรค 

กลอนแต่ละชนิดมีจำนวนคำต่างกัน  เช่น  กลอนสี่  มีวรรคละสี่คำ  กลอนหก  มีวรรคละหกคำ  กลอนแปดมีวรรคและแปดคำ  เป็นต้น

สัมผัส

สัมผัสของกลอนมี ๒ ชนิด  ได้แก่  สัมผัสนอก  และสัมผัสใน

สัมผัสนอก  คือสัมผัสระหว่างวรรค  เป็นสัมผัสสระเท่านั้น  และเป็นสังผัสบังคับ  จำเป็นต้องมี  หากไม่มีถือว่าผิด

สัมผัสใน  คือสัมผัสภายในวรรคเดียวกัน  มีทั้งสัมผัสสระและสัมผัสพยัญชนะ  ไม่ใช่สัมผัสบังคับ  จะมีหรือไม่มีก็ได้  แต่ถ้ามีจะทำให้กลอนมีเสียงเป็นจังหวะคล้องจองไพเราะมากขึ้น

เสียงวรรณยุกต์

กลอนบางชนิด  เช่น กลอนแปด  มีข้อบังคับเสียงวรรณยุกต์ท้ายวรรคแต่ละวรรคแตกต่างกัน  หากใช้ไม่ถูกต้องจะทำให้เสียงของกลอนผิดเพี้ยน  โดยเฉพาะในการอ่านออกเสียงเป็นทำนองเสนาะ

ดังนั้น  ผู้ที่จะฝึกเขียนกลอน  จึงจำเป็นต้องศึกษาลักษณะข้องบังคับ  และฝึกหัดเขียนให้ถูกต้องตามฉันทลักษณ์